“Don Pasquale”

15,16,17,18 , ora 19:00 në Skenën e TKOBAP

DON PASQUALE rikthehet në TKOB, pas 64 vitesh.

Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit, sjell për publikun shqiptar pas 64 vitesh Opera-n Premierë: “Don Pasquale” nga Gaetano Donizetti.

Një premierë e rikonceptuar në dimensione të reja regjisoriale, përgatitje të posaçme vokale për solistët dhe shprehje e gjeneratës së re premtuese dhe të ardhmes së Opera-s shqiptare.

Ju mirëpresim në datat 15, 16, 17, 18 Dhjetor ora 19:0

Rreth Vepres

Kur “Don Pasquale” u shfaq për herë të parë në janar 1843 në Paris, Gaetano Donizetti kishte një karierë  të  konsoliduar në botën e operës italiane dhe ishte në kulmin e pjekurisë së tij artistike.
Ai kishte pasur sukses të madh me operan “Lucia di Lammermoor”, “La Fille du Règiment” dhe vepra të tjera, por nuk kishte arritur të merrte pozicionin e lakmuar të Drejtorit Real “Collegio di Musica” në Napoli.

Kjo operë komike në tre akte, e kompozuar në njëmbëdhjetë ditë dhe e shfaqur në “Thé’tre des Italien” në Paris më 3 janar 1843, nga pikëpamja libretiste ë shtë  një vepër ku ritë m i ngushtë dhe teatraliteti i shkathët e bëjnë atë në  aspektin operistike, të  shkëlqyer.

Tipike për Don Pasquale është efektiviteti me të cilin lirika dhe melankolia i kundërvihen buzëqeshjes djallëzore apo edhe të qeshurës së sinqertë të krijuar nga mjeshtri.

Libreti i Don Pasquale i nënshkruar M. A. (Giovanni Ruffini), u bazua në një libreto të Angelo Anelli, të muzikuar nga Stefano Pavesi në 1810 me titullin “Ser Marcantonio”.

Në role:

Don Pasquale – Xhieldo Hyseni, Bledar Domi
Malatesta – Artur Vera, Solen Alla
Ernesto – Christian Collia, Gerald Murrja
Norina – Nina Muho, Renisa Laçka, Dorina Selima;
Noteri – Erlind Zeraliu

Me pjesëmarrjen e Korit dhe orkestrës së Teatrit Kombetar te Operes dhe Baletit
Dirigjent – Simon Krečič
Regjisor – Mariano Bauduin
Skenograf – Romeo Çani
Kostumograf – Dea Bejleri
As/Regjisore – Ada Gurra
Dirigjent Kori – Dritan Lumshi
Koncertmaestër – Herta Cane

 Sinopsi

Beqari i vjetër, i pasur, por koprrac Don Pasquale dëshiron të martoj nipin e tij Ernesto: me një grua të pasur. Megjithatë, Ernesto preferon të venë e re, të varfër Norina, e cila e do atë. Edhe pse Don Pasquale nuk e ka parë kurrë Norinën, ai e refuzon martesën – dhe e dëbon Ernesto nga shtëpia e tij. I dëshpëruar, Ernesto i shkruan një letër lamtumire Norinës së tij të dashur. Por Norina nuk do të heqë dorë nga Ernesto…

Plani i ri i Don Pasquale tani është të martohet vetë – dhe miku i tij Dr. Malatesta do ta ndihmojë atë në këtë përpjekje. Sidoqoftë, Malatesta i përmbahet Ernesto-s dhe sajon një komplot kompleks në të cilin Norina dhe Ernesto kanë një rol për të luajtur: Norina do t’i paraqitet beqarit si motra e mirësjellur e Malatesta-s, Sofronia, e cila u rrit në një manastir. Don Pasquale është i magjepsur nga kjo krijesë e heshtur, e virtytshme – dhe hyn në martesë të rreme të rregulluar nga Malatesta (por që Don Pasquale beson se është e vërtetë).

Menjëherë pas dasmës, Sofronia (= Norina) ndryshon sjelljen e saj. Ajo shndërrohet në një mendjemadh, pa dashuri, mendjemprehtë, e cila terrorizon Pasquale dhe – padyshim – po e mashtron atë. Për ta nxjerrë përsëri nga shtëpia, Don Pasquale dëshiron t’i japë nipit të tij Ernesto jo vetëm një pajë të pasur, por edhe një shtëpi përsëri, së bashku me Norinën (identiteti i vërtetë i së cilës ende nuk dihet). Më pas zbulohet identiteti i vërtetë i Sofronias. Ai duhet të mësojë mësimin e tij: një burrë i brezit të vjetër nuk duhet të përpiqet të tërheqë një grua më të re.

 

Akti 1

Beqari i vjetër Don Pasquale planifikon të martohet për të ndëshkuar nipin e tij rebel, Ernesto, i cili është i dashuruar me të venë e re Norina. Pasquale kërkon një trashëgimtar që të mund ta pë rjashtojë  të riun nga trashë gimia e tij. Ai konsultohet me doktor Malatesta, i cili sugjeron si nuse motrën e tij më të vogël bukuroshe. Duke u ndjerë I vlerë suar, Don Pasquale i kërkon Malatestë s të organizojë një takim menjëherë. Ernesto mbërrin dhe përsëri refuzon të martohet me një grua të zgjedhur nga xhaxhai i tij. Don Pasquale i thotë se do të duhet të largohet nga shtëpia, më pas i tregon planet e tij të martesës nipit të tij të habitur. Pa asnjë trashëgimi, Ernesto sheh ëndrrat e tij duke u avulluar. Për t’i bërë gjërat edhe më keq, ai mëson se shoku i tij Malatesta ka rregulluar martesën e Don Pasquale.

Në tarracën e saj, Norina qesh me një histori romantike pa kuptim që po lexon. Ajo është e sigurt për aftësinë e saj për të magjepsur një mashkull. Mbërrin Malatesta. Ai në fakt po komploton në emër të saj dhe të Ernesto-s dhe shpjegon planin e tij: Norina duhet të imitojë motrën e tij (joekzistente), të martohet me Don Pasqualen në një ceremoni tallëse dhe ta çojë atë në një dëshpërim të tillë sa ai do të jetë në mëshirën e tyre. Norina dëshiron të luajë rolin nëse do ta ndihmojë atë dhe Ernesto të jenë bashkë.

 

Akti 2

Ernesto, i cili nuk di asgjë për lojë n e Malatesta, është i dëshpëruar për humbjen e Norinës dhe e imagjinon të ardhmen e tij në mërgim. Pasquale, nga ana tjetër, është i padurueshëm për të takuar nusen e tij të ardhshme dhe i magjepsur kur Malatesta prezanton “Sofronia” të ndrojtur. Don Pasquale vendos të martohet menjëherë. Gjatë ceremonisë së martesës, Ernesto shpërthen dhe e akuzon Norinën për tradhti. Malatesta shpejt dhe në heshtje i shpjegon atij se çfarë po ndodh dhe Ernesto luan dëshmitarin e kontratës së dasmës. Sapo dokumenti është vulosur dhe Pasquale ka firmosur pë r pasurinë e tij kundrejt nuses së  tij, Norina e ndryshon sjellien e saj nga një vajzë e përulur në një mendjemprehtë të qëllimshme. Don Pasquale proteston i tronditur, për kënaqësinë e Norinës, Ernestos dhe Malatesta-s.

Akti 3

“Gruaja” e re e Don Pasquale ka vazhduar rrugët e saj ekstravagante dhe ka grumbulluar një tufë faturash. Kur shërbëtorët mbërrijnë me më shumë blerje, Don Pasquale vendos me tërbim të kërkojë të drejtat e tij si bashkëshort. Norina, e veshur elegante për teatër, e godet me shuplakë kur ai përpiqet ta pengojë atë. Ai e kërcënon me divorc dhe ajo e kupton se ndjen simpati për dhimbjen e plakut. Ndërsa largohet, i lëshon një letër që nënkupton se ajo ka një takim me një vardisë s të panjohur në kopsht atë natë. Pasquale i dëshpëruar dërgon dikë  tek Malatesta. Malatesta fillimisht i thotë Ernesto-s që të sigurohet që Don Pasquale të mos e njohë kur të luajë rolin e tij në kopsht atë mbrëmje. Më pas, vetëm me Don Pasquale, Malatesta e siguron atë se do ta zënë “Sofroninë” në një situatë komprometuese. Pasquale është i lumtur që ia lë gjithçka në  dorë  të  Malatestës.

Në kopsht, Ernesto interpreton një  serenat pë r Norinës dhe të dy deklarojnë dashurinë e tyre. Pasquale dhe Malatesta mbërrijnë – shumë vonë për të kapur të riun, i cili rrëshqet në shtëpi, ndërsa “Sofronia” luan gruan e pafajshme. Malatesta më pas njofton se Ernesto është gati të prezantojë nusen e tij, Norinën, në shtëpi. “Sofronia” proteston se nuk do ta ndajë kurrë çatinë me një grua tjetër dhe kërcënon të largohet. Pasquale gëzohet pa masë dhe i jep leje Ernesto-s të martohet me Norinën, me trashëgiminë e tij. Kur më në fund zbulohet identiteti i Sofronias, Don Pasquale e pranon situatën me humor të mirë, i jep çiftit bekimin e tij dhe bashkohet të vëzhgojë se martesa nuk është për një burrë të moshuar.